Mụn trứng cá được ước tính ảnh hưởng đến 9,4% dân số toàn cầu, khiến nó trở thành căn bệnh phổ biến thứ 8 trên toàn thế giới. Rất nhiều người trong chúng ta thường xem nhẹ khi mụn chỉ mở mức độ nhẹ và không biết rằng chúng rất dễ bị bùng phát khi bạn không có một chế độ chăm sóc da hợp lý. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn những vấn đề và giải pháp thuốc trị mụn.
1. Mụn là gì?
Mụn trứng cá là một chứng rối loạn da phổ biến ở thanh thiếu niên từ 15-25 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn tuổi. Do tính chất mãn tính của mụn trứng cá, phác đồ điều trị cần cần phải được cá nhân hóa tùy theo mức độ của bệnh. Mụn có thể gây ra nhiều loại tổn thương tại các vị trí tiết nhiều chất bã đặc biệt là gây sẹo vĩnh viễn, ảnh hưởng đến tâm lý về xã hội, tình cảm.
1.1. Phân loại
Dựa vào mức độ ta có thể phân loại mụn thành 3 nhóm sau:
- Mức độ nhẹ (comedonica): thường là những mụn không viêm như mụn đầu trắng hoặc đầu đen. Sự khác biệt của chúng nằm ở chỗ sự đóng, mở của nhân. Nếu nhân mở, sẽ dễ dàng tiếp xúc với không khí trong đó có oxy tạo môi trường cho nhân mụn bị oxy hóa và có màu đen.
- Mức độ trung bình (papulopustulosa): ta có những mụn ở tình trạng viêm như mụn sẩn, mụn mủ.
- Mức độ nặng ( conglobate): thường những mụn này sẽ mang lại cảm giác đau như mụn bọc.
1.2. Cơ chế bệnh sinh
Dưới đây là 3 tác nhân chính gây mụn:
- Sự tăng sản xuất của tuyến bã nhờn (do androgen).
- Sự sừng hóa bất thường.
- Tác động của sự tăng sinh vi khuẩn Cutibacterium acnes gây viêm.
2. Đánh giá điều trị bằng thuốc trị mụn
Trước khi can thiệp thuốc trị mụn, chúng ta cần đánh giá tổng quan về tình trạng mụn để có những quyết định hợp lý cho điều trị. Dưới đây là những đánh giá cần có trước khi dùng:
- Loại và mức độ của mụn: để xác định nhóm thuốc điều trị.
- Loại da: tùy vào da của bạn là khô, dầu hay hỗn hợp để chọn được dạng bào chế phù hợp.
- Có sẹo mụn để lại hay không: nếu có thì cần điều trị tích cực hơn vì có thể bạn đã có tiền sử bị mụn trước đó và cần thuốc trị sẹo.
- Có mảng sắc tố sau viêm không: điều trị phục hồi và ngừa tổn thương do mụn viêm.
- Chu kỳ kinh nguyệt có bất thường không hoặc có dấu hiệu rối loạn hormone không.
- Chế độ chăm sóc da hiện tại và tiền sử điều trị.
- Tiền sử dùng thuốc hoặc mỹ phẩm có thể gây mụn.
- Ảnh hưởng của mụn về mặt tâm lý.
3. Mục tiêu điều trị
Dựa vào những nguyên nhân gây mụn, chúng ta có những mục tiêu điều trị cụ thể sau:
Chống tiết nhiều chất bã
- Isotretinoin uống.
- Thuốc hormone.
Chống dày sừng tăng sinh nang lông
- Retinoid dạng bôi, dạng uống.
- Azelaic acid.
- Salicylic acid.
- Thuốc hormone.
Chống viêm
- Isotretinoin uống.
- Tetracyclin uống.
- Retinoid bôi.
- Azelaic acid.
Chống nhiễm khuẩn
- Benzoyl peroxide.
- Kháng sinh bôi và uông.
- Azelaic acid.
4. Nguyên tắc điều trị
- Khi nhận thấy các dấu hiệu hay sự xuất hiện của mụn bạn cần điều trị sớm ngay khi có thể.
- Bạn cần kiên nhẫn để theo dõi hiệu quả của thuốc vì chúng cần ít nhất từ 2-3 tháng để xác định thật bại điều trị.
- Retinoid bôi là lựa chọn đầu tay điều trị ở hầu hết bệnh nhân.
- Benzoyl peroxide hoặc kháng sinh bôi có hiệu quả trên mụn viêm vì nguyên nhân do vi khuẩn C.acnes gây ra.
- Kháng sinh uống dùng trong trường hợp mụn viêm từ trung bình đến nặng, trong đó lưu ý nhóm cyclin vừa có tác dụng kháng khuẩn và kháng viêm.
- Nên dùng chung phối hợp kháng sinh với bezoyl peroxide để giảm đề kháng.
- Liệu pháp hormone có hiệu quả trên mụn từ trung bình đến nặng vì ức chế sản xuất androgen kích thích sản xuất bã nhờn hình thành mụn ngay cả ở những đối tượng không tăng androgen.
5. Điều trị
5.1. Đường dùng tại chỗ
- Retinoid bôi
Retinoid là dẫn chất của vitamin A, gắn vào receptor của tế bào keratin (RAR-retinoic acid receptor và RXR-retinoid X receptor), với đa chức năng trong điều trị mụn bao gồm chống tiết bã nhờn, chống dày sừng nang lông và chống viêm (yếu). Đặc biệt là giúp tăng hấp thu các thuốc dùng khác trong trị mụn, giúp đẩy nhanh phục hồi, tăng sắc tố sau viêm (PIH) do đó đây được xem là sự lựa chọn đầu tay trong khởi trị và duy trì giúp giảm thời gian dùng kháng sinh ở hầu hết bệnh nhân.
Dạng retinoid thường được kê đơn là ở thế hệ 3 như adapalene (Acnemine) hay tretinoin (Alten).
Cách dùng
Bạn nên bôi một lớp mỏng một lần và dùng vào buổi tối, tránh bôi cùng lúc với benzoyl peroxide vì có thể phá vỡ cấu trúc của retinoids ngoại trừ các hoạt chất mới như adapalene và dạng bào chế mới. Tuy nhiên sẽ có những hạn chế về tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng khi mới bắt đầu. Thường gặp nhất ở tháng đầu điều trị là hiện tượng khô da, kích ứng da, hồng ban tróc vảy, nhạy cảm ánh sáng và không được khuyến cáo ở phụ nữ đang mang thai, cho con bú.
- Kháng sinh
Với tác dụng diệt vi khuẩn P.acnes, chống viêm trực tiếp thông qua ức chế sự hóa ứng động của bạch cầu trung tính. Những kháng sinh thường dùng là Clindamycin 2%, erythromycin 1%, sulfacetamide, dapson. Tuy nhiên không nên dùng đơn trị, cần kết hợp để tăng hiệp lực và hạn chế tình trạng đề kháng. Dạng thuốc thường dùng là dung dịch tan trong cồn, gel và lotion để làm giảm kích ứng da.
- Benzoyl peroxide
Thuốc có tác dụng chống viêm, tiêu sừng, do đó thúc đẩy khô cùi mụn nhanh chóng, được chỉ định trong các trường hợp mụn trứng cá ở mức độ nhẹ đến trung bình và hiệu quả rõ sau 3 tuần điều trị. Bên cạnh đó với cơ chế giải phóng ra khí oxy trong môi trường kị khí (là nơi thuận lợi để các vi khuẩn gây mụn phát triển) tạo bất lợi cho vi khuẩn do đó benzoyl peroxide được yêu thích dùng trong các sản phẩm để trị mụn viêm, sưng đỏ.
Ngoài đơn trị thì cũng thường gặp ở dạng phối hợp thuốc kháng sinh như erythromycin 3% hay clindamycin 1%. Tuy nhiên cần lưu ý những tác dụng phụ có thể gặp khi dùng benzoyl peroxide như tẩy trắng lông, tóc, quần áo hay kích ứng quá mẫn do đó bạn cần test trước khi sử dụng.
- Acid azelaic
Axit azelaic là hợp chất acid dicarboxylic tự nhiên được sản xuất bởi một loại nấm men, giúp tiêu nhân mụn, cải thiện sắc tố sau viêm và có đặc tính kháng khuẩn do đó có tác dụng trị mụn từ nhẹ đến trung bình.
Dạng bào chế thường dùng trên thị trường là kem hoặc gel ở nồng độ 15%, 20% (Azelex, Finacea), đây còn là một lựa chọn an toàn trong khi mang thai và cho con bú. Tuy nhiên vẫn có các tác dụng phụ khi sử dung bao gồm mẩn đỏ da và kích ứng da nhẹ.
- Hormone
Đây chính là sự lựa chọn hàng hai trong trường hợp mụn ở mức độ viêm trung bình – nặng ở phụ nữ:
- Thuốc đối kháng androgen: như spironolactone (Aldactone) hoạt động bằng cách ngặn chặn tác động của nội tiết tố androgen lên các tuyết sản xuất dầu và có thể được xem xét cho phụ nữ, nữ ở tuổi vị thành niên nếu kháng sinh uống không có tác dụng.
- Viên tránh thai phối hợp: đây là những sản phẩm kết hợp giữa progestin và estrogen (Ortho Tri-Cyclen 21, Yaz).
5.2. Kem giảm mụn oribe giải pháp thay thế cho thuốc trị mụn
Với hầu hết các loại thuốc trị mụn kê đơn, bạn có thể không thấy kết quả trong vòng bốn đến tám tuần, có thể phải mất nhiều tháng hoặc năm. Do đó bên cạnh thuốc kê đơn thì những sản phẩm chăm sóc da sẽ tiện lợi hơn trong quá trình giải quyết mụn tức thời của bạn tại nhà.
Kem giảm mụn Oribe là thương hiệu Việt trẻ sẽ giúp bạn thực hiện được điều đó với nguồn nguyên liệu có xuất xứ rõ ràng từ nước ngoài phù hợp cho mọi làn da đặc biệt là da mụn nhạy cảm. Trong 30g ở mỗi sản phẩm kem giảm mụn Oribe có chứa:
- Chiết xuất tảo nâu Phycosaccharide ACG hiệu quả trong việc tiêu diệt đi vi khuẩn P.acnes, Staphylococcus Aureus ngăn ngừa hình thành mụn.
- AHAs giúp tẩy da chết bề mặt, đặc biệt với công nghệ Laminar Water Gel sẽ mang đến hiệu quả ổn định và hạn chế kích ứng cho người sử dụng.
- Ethyl Ascorbic Acid là vitamin C với đặc tính bền vững trước tác động bởi nhiệt và ánh sáng còn có khả năng làm sáng vùng da không đều màu do mụn để lại.
Xem thêm những video về Oribe tại đây: https://www.youtube.com/channel/UCRHemrDu9u2-vBZtI4F7LvQ/videos
6. Kết luận
Mụn là một vấn đề mãn tính, do đó bạn cần phải kiên trì trong quá trình điều trị. Những biện pháp kê đơn từ bác sĩ chuyên môn sẽ mang đến những lợi ích tích cực, tuy vậy giải pháp từ các sản phẩm làm đẹp phổ biến tại thị trường giúp bạn giải quyết mụn một cách nhanh chóng hơn.
Nếu bạn đang quan tâm tới sản phẩm Oribe hoặc đang gặp vấn đề về da thì có thể liên hệ số Hotline: 1900 7061 để nhận sự tư vấn từ các Dược sĩ của Mỹ phẩm Oribe.